Góc tối của Owner Operator – Mua Doanh nghiệp tại Canada liệu có dễ đầu tư như chúng ta tưởng?

Owner Operator là chương trình định cư cho phép nhà đầu tư toàn cầu mua một Doanh nghiệp Canada. Chính phủ Liên Bang và Bộ Di trú đang xem xét thay đổi một số điều khoản để đảm bảo tính minh bạch của chương trình. Tuy nhiên, một số chuyên gia nhận định rằng những thay đổi này sẽ gián tiếp đặt dấu chấm hết cho Operator Owner.

Owner Operator – Mảnh đất màu mỡ cho các Doanh nhân nuôi mộng định cư Canada

Với nhiều năm kinh nghiệm quản lý một công ty Du lịch ở Ả Rập, Asgar Khan đã phát hiện ra cơ hội đầu tư vào lĩnh vực chăm sóc tại nhà của Canada.Vì vậy, ông đã đầu tư mua lại một công ty nhượng quyền chăm sóc người cao tuổi và nộp đơn xin văn bản chấp thuận của Chính phủ theo chương trình owner/operator LMIA.

Chương trình này được thiết kế để thu hút các nhà đầu tư nhập cư muốn bắt đầu kinh doanh tại Canada sau đó đến Đất nước này bằng giấy phép lao động tạm thời (Work permit) để có thể điều hành Doanh nghiệp.

Giờ đây, gần hai năm sau khi mở cửa hàng “Right at Home” đầu tiên ở Ajax Ontario, Khan đã mua quyền để mở cửa hàng thứ hai ở Kingston. Anh nói rằng anh có 57 nhân viên, từ nhân viên hỗ trợ cá nhân tới đội ngũ y tá ở cả hai địa điểm kinh doanh.

“The owner/operator LMIA là một chương trình tuyệt vời cho những người muốn điều hành Doanh nghiệp của riêng họ ở Canada”, một người gốc Ấn Độ 38 tuổi, hiện đang ở Canada với Work permit cho biết: “Việc đầu tư có thể tạo ra việc làm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cực lớn cho Canada, đặc biệt trong thời kỳ đại dịch. Đây là phi vụ đầu tư đôi bên cùng có lợi cho cả người nhập cư và Canada.”

Tuy nhiên, một số chuyên gia tư vấn định cư lo sợ rằng: Những thay đổi được đề xuất gần đây bởi Bộ phát triển Xã Hội và Việc làm Canada về việc chấp thuận cấp LMIA cho ứng viên có thể sẽ giết chết chương trình.

Thay đổi được đề xuất cho Owner Operator – minh bạch nhưng bất khả thi?

Trong các cuộc tham vấn gần đây với các chuyên gia tư vấn di trú, các quan chức liên bang cho biết họ đang xem xét những thay đổi bao gồm việc yêu cầu một Doanh Nghiệp phải được mua lại và hoạt động trong ít nhất một năm trước khi ứng viên có quyền đăng ký LMIA và vị trí Chủ sở hữu/ Người điều hành Doanh nghiệp phải được quảng bá để đảm bảo mọi nỗ lực tạo ra việc làm cho người Canada được ưu tiên hàng đầu.

Điều đó có nghĩa là Khan sẽ cần phải đăng quảng cáo để tìm một người Canada điều hành Doanh nghiệp thay mình và chấp nhận quản lý Doanh nghiệp từ xa trong vòng 1 năm. Không những thế, Khan chỉ nhận được chấp thuận owner/operator LMIA và giấy phép lao động trong trường hợp tìm ra người thích hợp để đại diện cho vị trí đó.

“Có nhà đầu tư sáng suốt nào dám bỏ ra hàng trăm nghìn Đô La vào một Doanh nghiệp mà họ không thể giám sát?” – Cố vấn nhập cư Sharmila Perera, người giúp đỡ khách hàng định cư theo chương trình này cho biết.

“Tại sao một người phải đầu tư hàng đống tiền vào một Doanh nghiệp ở Canada nếu họ không được phép đến và làm việc trong chính công việc kinh doanh của chính họ?”

Một thay đổi đáng kể liệu có đủ để khỏa lấp quá nhiều lỗ hổng?

Lại nói thêm về owner/operator, chương trình này ngày càng trở nên phổ biến trong những năm gần đây. Số lượng thư chấp thuận owner/operator LMIA tăng vọt từ 228 trong năm 2016 lên 505 vào năm ngoái. Có 372 đơn đăng ký được chấp thuận vào năm 2019 theo số liệu của Employment and Social Development Canada – bộ Lao động và Phát triển xã hội Canada.

Điều khiến cho chương trình owner/operator LMIA trở nên hấp dẫn là ở một khía cạnh nào đó, nó đưa ra rất nhiều lỗ hổng trong hệ thống nhập cư. Chương trình cho phép cá nhân mua một Doanh nghiệp ở Canada và được cấp Work permit để đến Quốc gia này kinh doanh, sau đó về cơ bản thuê chính mình làm lao động nước ngoài tạm thời và họ sử dụng LMIA như một lời mời làm việc để trở thành thường trú nhân.

Theo hệ thống nhập cư Canada, ứng viên đăng ký nhập cư được cộng thêm điểm cho các yếu tố như trình độ ngoại ngữ, bằng cấp và kinh nghiệm chuyên môn.Thông thường, kinh nghiệm làm việc thu được thông qua việc kinh Doanh cá nhân sẽ không được tính điểm theo thang điểm nhập cư của Bộ Di trú.

Tuy nhiên, Ứng viên định cư diện Owner/operator trên thực tế là một dạng kinh doanh cá nhân nhưng lại dễ dàng nộp đơn xin thường trú thông qua LMIA. 

Hơn nữa, những người có công việc theo diện LMIA sẽ nhận được điểm thưởng dao động từ 50 đến 200 điểm, tùy thuộc vào vị trí được tuyển dụng. Ví dụ như Quản lý cấp cao hoặc CEO có thể yêu cầu số điểm tối đa – Quá dễ dàng đối với người Chủ Doanh nghiệp diện Owner/operator để nhận được 200 điểm, trong khi để có được điểm cộng này, một ứng viên bình thường để đạt được điểm cộng này cần phải thật giỏi và thời gian leo chức cũng không phải dễ dàng.

“Để có được 200 điểm, bạn cần phải là một Quản lý cấp cao với ít nhất sáu nhân viên trở lên, việc này sẽ tiêu tốn ít nhất 250.000 USD để mua Doanh nghiệp hoặc bắt đầu một công việc kinh doanh. Việc làm được tạo ra phải là công việc thật và là một chất kích thích để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong thời kỳ đại dịch.” Cố vấn Nhập cư Phil Mooney nhận định.

Chuyên gia Di trú Colin Singer cũng lo ngại rằng chương trình có thể bị lạm dụng quá đà: “Có thể thấy người ta lạm dụng nó bằng cách mua một Doanh nghiệp và hủy bỏ một năm sau đó sau khi họ có được tình trạng thường trú nhân ở Canada.

Chưa kể, Có 1 số trường hợp tiến hành công việc kinh doanh tại Canada nhưng thất bại trước khi lấy được thường trú nhân thông qua LMIA, thì chủ doanh nghiệp đó vẫn chỉ đang làm việc tại Canada trên Danh nghĩa lao động nước ngoài tạm thời. Vì vậy, họ sẽ phải rời khỏi Canada vì việc làm không còn tồn tại. 

Có quá nhiều câu hỏi xoay quanh Owner Operator mà ngay cả những chuyên gia di trú cũng phải thắc mắc: Liệu Đề xuất thành lập Doanh nghiệp 1 năm trước khi Chủ Doanh nghiệp tiếp quản có đủ “ sức nặng” để khỏa lấp nhiều lỗ hổng của chương trình hay chỉ đang góp phần tạo thêm 1 lỗ hổng lớn?

Nhiều Dấu hỏi lớn xoay quanh owner/operator của các chuyên gia Di trú

Chuyên gia Di trú Ravi Jain, Chủ tịch Hiệp hội Luật sư Canada nhận định ứng viên định cư diện owner/operator LMIA sẽ không đủ điều kiện nhận điểm thưởng để trở thành thường trú nhân vì về cơ bản đây chỉ là loại hình kinh doanh tự phát.

“Chương trình được biết đến rộng rãi trên khắp thế giới như một con đường định cư Canada. Nhưng mọi người đang bị lừa dối, tôi không nghĩ đó là một con đường định cư rõ ràng, một chương trình không có giải pháp cụ thể.” Jain phát biểu thay mặt cho Hiệp hội.

“Mọi chương trình, dù là chương trình gì, đều bị lạm dụng. Tại sao? Bởi vì có rất nhiều người muốn đến Canada và họ sẵn sàng làm bất cứ điều gì, ”Singer nói. “Tuy nhiên, có nhiều cách để kiểm soát việc đó thay vì hủy bỏ các chương trình.”

“Các quy định mới, đặc biệt là thay đổi về việc ưu tiên quảng cáo việc làm cho người Canada thay vì để ứng viên làm chủ Doanh nghiệp ngay từ ban đầu, rất có thể đặt dấu chấm hết cho chương trình này,” singer dự đoán

Nếu thay đổi này thật sự xảy ra và được thông báo chính thức thì chương trình này xem như là chương trình có độ nan giải cao và người đầu tư cần có tinh thần thép. Đối với những người có người thân, bạn bè và gia đình là người dân Canada cùng mở và có thể tin tưởng vào năng lực người kia được thì thay đổi này cũng không là vấn đề. Nhưng quay lại về tư duy đầu tư thì có lẽ rất khó để giao việc đầu tư lớn của mình cho người khác tiếp quản.

Lấy ví dụ về thay đổi được áp dụng trên một trường hợp của một cặp vợ chồng ấn độ:

Sanya Kalra, 37 tuổi, cùng với chồng Sunny Kalra, đã mua một tiệm bánh pizza nhượng quyền ở Brampton bằng tiền tiết kiệm của riêng họ nhưng owner/operator LMIA của cô đã bị từ chối vào tháng 10, cùng ngày cô nhận được giấy phép xây dựng tại George Street. Cô ấy được thông báo rằng cô ấy chỉ đủ điều kiện sau khi cửa hàng được mở và hoạt động được một năm.

Cặp vợ chồng đến từ Ấn Độ này đã trả phần lớn số tiền nhưng không thể tự mình giám sát dự án và phải nhờ đến sự giúp đỡ của anh rể cô ở Canada, người có công việc riêng toàn thời gian ngành quản trị nhân sự.

“Chúng tôi đã đầu tư rất nhiều tiền vào đó. Thật khó để quản lý nó khi khác biệt múi giờ ”, Karla đã phải thức khuya để quản lý và giám sát từ xa việc khai trương nhà hàng, dự kiến ​​vào giữa tháng 12. “Nó không hợp lý một chút nào hết.”

Tuy nhiên, Bộ Lao động và Phát triển xã hội Canada cho biết owner/operator LMIAs không phải là một chương trình chính thức dành Lao động nước ngoài tạm thời, sẽ không biết được khi nào những sửa đổi mới sẽ có hiệu lực.

Người phát ngôn của Bộ cho biết những thay đổi được đề xuất đều là một phần của quá trình đánh giá chương trình đang diễn ra của Bộ. Tuy nhiên, có vẻ như  Đề xuất sở hữu Doanh nghiệp sau 1 năm hoạt động không được đánh giá cao đi cùng với đó là một dấu hỏi lớn: Liệu chính phủ Canada có nên tiếp tục chương trình Owner Operator?